Övrə (Ürtiker) nədir? Simptomları və müalicə üsulları

Övrə (tibbdəki adı: ürtiker), dəridə qəfildən yaranan, ortası solğun qırmızı səpgilərdir. Övrə əsasən bədənin müəyyən bir bölgəsində baş verir. Lakin bəzi hallarda bütün bədəni də əhatə edə bilər. Ölçüsü bir neçə millimetrdən bir neçə santimetrə qədər dəyişə bilər və birləşərək daha böyük səpgilər əmələ gətirə bilər.

Övrə (ürtiker) Nədir?

Övrə qısaca bədəndə çoxsaylı şiş, qaşınma və qırmızı səpgilərdir. Bəzi xəstələrdə dəri səpgiləri dodaqlarda, ağızda və üzdə şişkinlik ilə müşayiət olunur.

Övrə (Ürtiker) nədir

Övrənin səbəbləri nələrdir?

Övrələr bədənin daxilindən və ya xaricindən gələn müxtəlif faktorlar tərəfindən yarana bilər. Bu faktorların bəziləri allergik mexanizmlər vasitəsilə, bəziləri iltihablı infeksiyalar zamanı, eləcə də soyuq, istilik, təzyiq və gərginlik kimi fiziki təsirlər nəticəsində yaranır. Lakin əksər hallarda əsas faktoru tapmaq olmur. Faktorlardan asılı olmayaraq, bədəndə ürtikerin yaranmasına səbəb olan mexanizmlər hər bir xəstədə əsasən eynidir:

  • İmmun sisteminin müdafiə hüceyrələrindən biri olan histamin və PAF (trombosit aktivləşdirən faktor) adlı xəbərçi maddələr buraxılır.
  • Sərbəst buraxılan bu maddələr dəridəki qan damarlarının genişlənməsinə və damarların plazma adlanan qan mayesi üçün keçiriciliyini artırır.
  • Nəticədə qan plazması damardan çıxır və dəriyə yayılır və kovan adlanan səpgilərə səbəb olur.

Övrə (ürtiker) yaradan faktorlar nələrdir?

Ürtiker üçün bir çox mümkün faktor var. 

  • Allergenlər: Xüsusilə qoz-fındıq və pulcuqlu balıqlar
  • İnfeksiyalar: Virus, bakteriya və ya parazitlərin səbəb olduğu infeksiyalar
  • Müxtəlif xəstəliklər: Tiroid xəstəlikləri, revmatik xəstəliklər
  • Pestisid: Arı sancması və bəzən ağcaqanad dişləməsi
  • Fiziki amillər: Soyuq, istilik, günəş işığı, tər, təzyiq kimi fiziki amillər
  • Bəzi dərmanlar: Bəzi antibiotiklər, təzyiq dərmanları və ya ağrıkəsicilər

Övrənin əlamətləri nələrdir?

Ürtiker inkişaf etdikdə, hər bir xəstədə bəzi xarakterik simptomlar meydana gəlir:

  • Dəridə qırmızı şişlər görünür. Kiçik və ya böyük ola bilər.
  • Şişmiş dəri bölgələrində qaşınma və yanma hissi yaranır.
  • Lezyonlar 24 saat ərzində, heç bir yara və ya iz qoymadan yox olur. Amma bu, gələcəkdə təkrarlanmayacağı mənasına gəlmir.

Qaşıntı üçün nə yaxşıdır?

Ev şəraitində tətbiq edə biləcəyiniz sadə üsullarla sadə allergik reaksiyalar, həşərat və milçək dişləmələri və s. nəticəsində yaranan qaşıntıları dayandıra bilərsiniz. Evdə qaşınma üçün yaxşı vasitələr aşağıdakılardır:

  • Dərinin qaşınma bölgəsinə soyuq bir parça və ya buz paketi tətbiq edin
  • Dərini nəm saxlamaq
  • Oral antihistaminiklər
  • Aloe vera geli
  • Vazelin
  • Qoxusuz losyonların istifadəsi
  • Seyrəldilmiş alma sirkəsi
  • Qazlı su

Övrə (ürtiker) diaqnozu necə qoyulur?

Səpgilər adətən özünəməxsus formada olduğu üçün asanlıqla diaqnoz edilə bilərlər. Dəqiq diaqnoz üçün bəzi testlər aparılmalıdır.

Ani ürtiker hallarında diaqnoz həkim tərəfindən tez bir zamanda qoyula bilər. Həkimin qəbulu zamanı xəstədə səpgilər olmasa belə, diaqnoz üçün xəstənin izahı kifayət edir. Bu nöqtədə vacib olan əsas məsələ, səpginin 24 saat ərzində tamamilə yox olub olmadığını yoxlamaqdır. Çünki ürtikerə bənzəyən çox səpgi növləri var.

Övrə (ürtiker) necə müalicə etmək olar?

Övrənin müalicəsi üçün ilkin addım səbəbi müəyyənləşdirmək və mümkün qədər o səbəblərə məruz qalmamaqdır. Səbəb qidalanma ilə əlaqəlidirsə, səbəb olan qida istehlak edilməməlidir. Ürtiker bir dərmandan qaynaqlanırsa, müvafiq dərmanlar həkim tərəfindən dayandırılır və müxtəlif uyğun preparatlarla əvəz olunur. Əgər ürtiker arı və ya ağcaqanaq kimi həşərat sancması nəticəsində baş verərsə, müvafiq zəhər üçün xüsusi immunoterapiya müalicəsi tələb oluna bilər.